عالم اَلَست در متون منثور عرفانی تا قرن هفتم

Authors

حسن سلطانی کوهبنانی

hassan soltani koohbanani سارا لطیفیان

sara latifian

abstract

پیمان ازلی الست که در عالم ذرّ به همه فرزندان آدم ارائه شده، از گذشته های دور حتّی قبل از اسلام مورد توجه متفکران بوده است. بعد از اسلام، مفسران، محدّثان، فلاسفه و عرفا و... به آن پرداخته اند. عرفا عالم الست را مبتنی بر مشرب عرفانی خود بررسی کرده و بر اساس دریافت خود از این واقعه سخن ها گفته اند. در این نوشته عالم الست و مباحث مربوط به آن در متون منثور کهن عرفانی بررسی شده است و بر اساس کتب مذکور جنبه های متنوع آن از قبیل: مبانی ارائه پیمان الست، قبول پیمان الست، الست و ربوبیت، عبودیت و فطرت، الست و مراتب انسانها، الست و عشق، الست و سماع، الست و سلوک عرفانی استخراج و بررسی شده است. عارفان مبانی متنوعی برای پیمان الست برشمرده اند که اساس همۀ آنها حبّ و ربوبیت خداوند بوده  که با مباحثی از قبیل: تجلّی، شهود، مراتب نوری و استعدادهای فرزندان آدم و تقدیر توضیح و تبیین شده است. همچنین برای پیمان الست سه جنبه روحانی، نفسانی وعینی معتقد بوده اند و قبول پیمان را از سوی آدمیان مبتنی بر ربوبیت، هدایت، توفیق و تلقین خداوند دانسته اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی یقظه و انتباه در متون منثور عرفانی (تا قرن هفتم) و کاربردهای آن در روان‌شناسی

چکیده: امور معنوی و مسائل مربوط به آن در قرن بیستم مورد توجه روان‌شناسان قرار گرفت. این حوزه از روان‌شناسی به بررسی دین و معنویت و تأثیر آن در زندگی انسان پرداخته است. جایگاه دین در زندگی بشر، اهمیت آن، تأثیراتی که دین بر روان انسان دارد، بالا رفتن کیفیت زندگی و به‌تبع آن ایجاد شادی ازجمله نظریات این حوزه از روان‌شناسی است. عرفای مسلمان نیز در کتاب‌های خود براساس آموزه‌های اسلام به بررسی این ام...

full text

بررسی و تحلیل رسم فقر برپایة متون منثور عرفانی تا قرن هفتم هجری

فقر یکی از مهم‌ترین مراحل سیر و سلوک عرفانی است. سالک در این مرحله با نفی ماسوی‌الله و اظهار نیازمندی محض به آستان غنی مطلق، به فنای فی‌الله دست می‌یابد که غایت عرفان است. افزون‌بر حقیقت فقر، رسم فقر نیز با تأثیر از قرآن کریم و روایات ـ به سبب اهمیتی که در هدایت انسان و دوری او از انحرافات دارد ـ بارها در سخنان مشایخ و متون متصوفه مطرح شده است که بیان‌کنندۀ اهمیت این موضوع در سیر و سلوک و رسیدن...

full text

تاثیر اسرائیلیات بر چگونگی انعکاس قصۀ آفرینش آدم در متون منثور عرفانی فارسی (از قرن پنجم تا پایان قرن هفتم)

Misbah al-Ashari‛at is a book with mystical and ethical themes which has been attributed to Imam Ja‛far Sadiq. Although all chapters of the book begin with the phrase “(as) Imam Sadiq said” which primarily indicates that the book has been written by him, the correctness of such an attribution is criticized on various grounds including the content of the book and the available certif...

full text

زیبایی خداوند در متون عرفانی منثور تا قرن هفتم

بررسی دقیق آثار صوفیه معلوم می دارد صوفیانی که حقیقت وجود را اراده خودآگاه یافتند مثل شقیق بلخی،رابعه عدویه یا آنان که حقیقت وجود را زیبایی شمردند یا گروهی که آن را معرفت یا نور نام نهادند همه مکمل هم بودند.اینان در پی کمال بودند که با زیبایی و دریافت و درک آن برابر است. عرفا با سلوک و پرورش روح بصیرت می یابند که زیبایی حق را فراتر از مخلوقات و آثار دنیا ببینند هرچند در بیان آن زیبایی قاصرند. ت...

15 صفحه اول

طرحی برای طبقه بندی قصه های مربوط به(اخبار از غیب) در متون عرفانی منثور تا قرن هفتم

قصه های کرامت،بخشی از میراث فرهنگی است که می تواند دستمایه پژوهش های گوناگون جامعه شناسی،روان شناختی،ادبی،تربیتی،تاریخی و مانند آنها قرار بگیرد.تاکنون کوششی جدی در زمینه طبقه بندی این قصه ها انجام نشده است.این تحقیق بر آن است که طرحی نسبتا جامع ودقیق برای این منظور تهیه کند.در یک طبقه بندی کلان می توان کرامت ها را به سه طبقه بزرگ اخبار از غیب ،اشراف برضمایر و تصرف در طبیعت تقسیم کرد.هر کدام از ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی

جلد ۶، شماره ۲۲، صفحات ۶۳-۸۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023